رسم عاشقی، نام تئاتری میدانی دربارة جنگ تحمیلی با تأکید بر فعالیت مردم استان یزد در این جنگ با بازسازی عملیات نصر ۷ (14-15 مرداد ۱۳۶۶) به کارگردانی و نویسندگی سعید شهریار.
شهریار در ۱۶ مهر ۱۳۵۲، در شهر یزد، زاده شد. او، که فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد کارگردانی (1393-1395 ش) از دانشگاه تربیت مدرس است، فعالیت هنری‌اش را در ۱۳۶۵ ش، از تئاتر مدرسه آغاز کرد که بعدها، با تدریس در دوره‌های فیلم‌سازی انجمن سینمای جوانان دفتر یزد در ۱۳۸۰ ش، داوری در جشنواره‌های هنری دانش‌آموزی، دانشجویی و حرفه‌ای کشوری و فعالیت در حوزه‌های برنامه‌سازی، کارگردانی،نمایشنا‌مه‌نویسی و مدیریت آموزشگاه آزاد هنرهای نمایشی ادامه یافت (شهریار).
شهریار آثار متعددی در حوزۀ نویسندگی و کارگردانی تئاتر با موضوع دفاع مقدس دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: نویسندگی و کارگردانی رسم عاشقی، لالایی بر زمین سوخته، برسد به دست صفورا و عبور از غبار و نویسندگی کسی زیر سنگ آواز می‌خواند*، نویسندگی و بازیگری نبض سرخ کلاغ و نویسندگی و کارگردانی بیش از سی نمایش رادیویی در مجموعۀ سی سردار در صدای مرکز یزد (شهریار).
هر سال در هفتۀ دفاع مقدس (31 شهریور-6 مهر)، مرکز حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه الغدیر استان به اجرای نمایش‌هایی به‌منظور آشنایی با نقش و عملکرد مردم استان در جنگ همت می‌گمارد؛ به همین منظور، در ۱۳۹۵ ش، این فعالیت‌ها را با محوریت عملیات نصر ۷ در قالب نمایشی میدانی با نام رسم عاشقی بازسازی کرد. نام نمایش برگرفته از فداکاری‌های مردم استان یزد، در هشت سال دفاع مقدس با هماهنگی بین فرمانده سپاه پاسداران الغدیر، اکبر فتوحی و کارگردان آن انتخاب شد (پارسائیان).
این تئاتر در فضایی به مساحت دو هکتار در محل دهکدۀ مقاومت جنب پارک کوهستان یزد، با بازی شصت بازیگر انجمن نمایش بسیج هنرمندان استان یزد اجرا شد. نقشهای اصلی را چند تن از برجسته‌ترین بازیگران تئاتر این استان، عباس قدیریان، اصغر بمانی، علی دهقانپور، محمد ابوالحسنی، کاظم کاظمیان، مهدی و حمید مالکی بر عهده داشتند (شهریار).
در این نمایش، اجرای صحنه‌های مختلف جنگ بدین‌ترتیب بود: صحنۀ سخنرانی صدام برای حمله به ایران که در آن، به چگونگی تشکیل ارتش بعث عراق به‌دست وی، سخنرانی او در جمع سران ارتش عراق و دستور حمله به ایران اشاره می‌شود. در این سخنرانی، صدام قطعنامۀ ۱۹۷۵ م الجزایر را پاره می‌کند؛ سپس، خود را فاتح ایران می‌نامد. در این بخش، بیشتر به قدرت ارتش بعث عراق و ارائۀ تجهیزات و قدرت ادوات نظامی این کشور پرداخته می‌شود.
صحنۀ دوم بازسازی آغاز جنگ و حملۀ عراق به خرمشهر است. نخست، می‌بینیم که روحانی‌ای در مسجد جامع این شهر دربارۀ انقلاب سخنرانی می‌کند و چند تن از منافقین سوار بر موتورسیکلتی، قصد ترور او را دارند؛ سپس، حملۀ توپخانۀ ارتش عراق به خرمشهر و شهادت شماری از مردم بازسازی می‌شود.
صحنة بعدی به شهادت آیت‌الله محمد صدوقی*، امام‌جمعۀ یزد، در ۱۳۶۱ ش، در مسجد ملا‌اسماعیل این شهر مربوط است؛ بدین‌ترتیب که نخست، صحنۀ نماز جمعه به امامت وی و پس‌ازآن، عملیات انتحاری منافقینو شهادت او بازسازی می‌شود.
صحنۀ چهارم روایت نقش مردم استان در پشتیبانی از جنگ و شیوۀ گزینش نیروها برای اعزام به جبهه است که تیپ پیادۀ ۱۸ الغدیر آن را برعهده دارد و می‌کوشد نیروهای اعزامی را از همۀ قشرهای اجتماعی با هر سنی گزینش کند. در این ضمن، تصویر نوجوان دوازده‌ساله‌ای نمایش داده می‌شود که باوجود سن کم، اصرار دارد که به جبهه اعزام شود و درنهایت، با وساطت مادرش، به جبهه می‌رود.
صحنۀ بعدی نمایش رسم عاشقی چگونگی تشکیل تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر استان یزد است که در آن، تشکیل تیپ در روز عید غدیر خم در مهر ۱۳۶۲، سبب نام‌گذاری آن، بازسازی واقعۀ غدیر و بالا‌بردن دست حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) از طرف پیامبر (ص) و سپس، متن خطبۀ غدیر ایشان روایت می‌شود. پس‌ازاین، نوبت به بازسازی عملیات نصر ۷ می‌رسد که نقطة عطف نمایش است که در جریان آن، نخست، رزمندگان تیپ پیادۀ ۱۸ الغدیر به‌ناچار، عقب‌نشینی می‌کنند و سپس، با اجرای نقشهای مناسب و حملۀ مجدد به پیروزی و فتوحاتی گسترده دست می‌یابند.
پس‌ازاین صحنه، فعالیت‌های جاسوسی منافقین در کمک به صدام به نمایش درمی‌آید. پایان‌بخش صحنة نمایش رسم عاشقی به شهدای غواص و چگونگی شهادت آنان مربوط است. در این بازسازی، پس از به آب‌زدن، چگونگی دستگیر‌شدن و بستن دست‌های غواصان با کابل و زنده‌به‌گور کردن آن‌ها نمایش داده می‌شود (شهریار).
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نمایش رسم عاشقی را می‌توان بازسازی صحنه‌های انفجار و جنگ رو‌دررو با اسلحه همراه با فشنگ‌های مشقی و استفاده از ادوات نظامی دانست. به‌سبب وسعت صحنۀ اجرا، گفت‌وگوی شخصیت‌های نمایش از پیش در استودیو، ضبط شده بود؛ نیز به‌سبب تعدد قسمت‌های نمایش همۀ صحنه‌های آن را راوی، علی دهقانپور، روایت می‌کرد؛ بدین‌ترتیب که او پیش از اجرای هر بخش از نمایش، نخست، توضیحی مختصر دربارۀ آن می‌داد.
دکور نمایش در فضایی حدود هفتصد مترمربع اجرا شد. این دکور عبارت بود از: مسجد جامع خرمشهر، کاخ صدام، مسجد ملا‌اسماعیل یزد، خانۀ تیمی منافقین، محل واقعۀ غدیر خم، کانال و آبگیر زنده‌به‌گورکردن غواصان و صحنۀ عملیات نصر ۷ که طراحی همۀ آن‌ها را ابوالفضل سلیمی دربرزی، از طراحان صحنۀ استان، بر عهده داشت (همو).
مآخذ: پارسائیان، علی‌محمد (مدیر اجرایی تئاتر رسم عاشقی)، اطلاعات شخصی؛ شهریار، سعید (نویسنده و کارگردان تئاتر رسم عاشقی)، مصاحبه با مؤلف، ۱۹ فروردین ۱۳۹۹.
/ علی‌محمد پارسائیان/